VA

De kunst van jezelf overbodig maken

Peruaanse Antropoloog vernieuwt Inka-visie

Ooggetuigen beschrijven de voormalige Inka-hoofdstad voor de komst van de Spanjaarden als een stad van goud en licht; waarin alles, maar dan ook alles van massief goud is gemaakt. Hoeveel goud – meenden de Spanjaarden – zou er dan wel niet opgeslagen liggen in het legendarische Inkavluchtoord El Dorado? Interview met de antropoloog Juan Nuñez del Prado, wiens vader hoog in de Andes een Inka-gemeenschap aantrof, waar eeuwenlang geen goud maar wel kostbare wijsheid bewaard bleek te zijn gebleven. Een gesprek over Del Prado's leerperiode bij een drietal Andes-meesters, de energie van Amsterdam, de leylijnen waarop het Inka-rijk is gebouwd en de Inka-profetie die zijn vader meebracht uit de Andes.

Een anekdote van de Amerikaanse psychologe Elizabeth Jenkins uit haar boek De Terugkeer van de Inca: "Een verslaggever van de National Geographic was naar Cuzco gekomen om onderzoek te doen naar het rituele gebruik van cocabladeren. Het was al laat in de middag en er dreven wolken voor de ondergaande zon. Niet genoeg licht meer om foto’s te maken. Don Benito zei: ‘O, het licht? Dat is slechts een klein probleem.’ Hij pakte drie cocablaadjes en met zijn gezicht naar de ondergaande zon blies hij op de blaadjes. De wolken gingen onmiddellijk uiteen en de verbaasde fotograaf kon zijn foto’s maken.”

Slapen bij de buren

Zijn tienerdochter vond het maar een maf idee. Zoiets doe je niet, vond ze. Bij je buren overnachten. “Ik begrijp precies wat ze bedoelt,” zegt Peter Lovenheim, schrijver van de Amerikaanse bestseller In the Neighbourhood. “Ik kende mijn buren nauwelijks. Dus wat had ik te zoeken bij mensen die ik zo slecht kende? Alleen vond ik het nog veel gekker dat ik mijn buren zo slecht kende.” En zo is het grote buurtproject van start gegaan waar Julia Roberst inmiddels de filmrechten van heeft gekocht. Aan achttien straatgenoten zal hij de vrijpostige vraag stellen of hij een nachtje mag komen logeren. Yolande Emmelot vraagt zich af of zij net zo opdringerig zou durven zijn in haar eigen buurt. Eerst Peter Lovenheim maar eens interviewen.

Houdhaten van de poes 

Column Frans Olofsen

Aflevering 3

Klik hier voor Frans' weblog Salicornia

Nieuwe rubriek: blikverruimende artikelen in de media

De meerwaarde van de leegte

Jarenlang was hij een van de rijkste Nederlanders. Nummer 307 in de top-500 van Quote. Een maatschappelijk betrokken ondernemer. Een bezield ondernemer ook. Een baas die geen baas wilde zijn. Maar een inspirator die zijn vierhonderd werknemers stimuleerde hun eigen creativiteit te laten spreken. Rudy Stroink stond eerder naast dan boven zijn mensen. Zo ging dat in de economische bloeitijd vóór de kredietcrisis. En toen stortte ook zijn bedrijf TCN in. De schijnwerpers op het vastgoedtijdschrift FD.Outlook vanwege het intrigerende interview met deze bevlogen projectontwikkelaar.

Een interview met Amalia vindt u in editie 2-2006

Kostelijke kinderboeken

Column H.C. Moolenburgh

  Een ridder in de Hout

In het monumentale stadspark, de Haarlemmer Hout, loopt H.C. Moolenburgh tijdens een wandeling een ridder tegen het lijf. "Een dradendoder van een jaar of zes, op zijn hoofd droeg hij een zilverkleurige helm met een opgeslagen vizier en in zijn hand schitterde een zwaardje." Er ontvouwt zich een gesprek tussen de ridder en de huisarts. "Er zijn veel draken in het bos," zegt de ridder. Een antwoord dat H.C. Moolenburgh bij thuiskomst inspireert tot een column over lavaspuwende draken en nieuwetijdskinderen. Een generatie die het gevecht met de draken zal aangaan en licht zal scheppen.

Interview met H.C. Moolenburgh

Het Vruchtbare-Aarde-interview met de Haarlemse huisarts H.C. Moolenburgh in editie 1-2007 riep nogal wat reacties op van lezers die zich geïnspireerd voelden door diens visie op de geneeskunde, waarin zelfs humor, sprookjes en zenverhalen hun plek hebben. Na het interview haakte Moolenburgh aan als vaste columnist.

Column Marjet Maks

Een lach en een traan

In 2000 sloot Marjet Maks haar carrière als tuinontwerper af en vertrok met partner Raúl naar een bergdorp in de Sierra Nevada in Spanje. Ze vielen voor een eeuwenoud en bijzonder huis, Viña y Rosales, geheten. De mensen in de omgeving van haar huis inspireren Marjet tot het schrijven van columns en verhalen. Een nieuwe aflevering: trouwen in een Andalusisch bergdorp.

Prachtig, zegt Marjet Maks over het nu volgende citaat van Jan Gerhard Toonder (“Dit kies ik als mijn motto voor de komende VA-columns”). Toonder: “De thuisblijvers zeiden wel eens dat het een vlucht was, je terugtrekken uit het echte en belangrijke leven en ergens anders lekker op een goedkoop plekje in de zon gaan zitten, zonder verantwoordelijkheid of zorgen. Wie dit zeiden, zagen iets over het hoofd. Als je niet meer dagelijks betrokken bent bij het wereldgebeuren en niet langer dringt om een plaats op de voorste rijen, dan heb je ook niets om je achter te verschuilen voor het gezelschap van jezelf. Wanneer je de zee en de bomen, de dieren, de sterren meer gaat liefhebben dan het politiek engagement en de economische conjunctuur, dan kun je je niet meer verbergen voor de grote verwondering. Als je de tijd gaat zien en de stilte gaat horen, kun je niet meer ontkomen aan de zin van het bestaan; en dat is zo'n schrikwekkende verantwoordelijkheid dat je wellicht zult vluchten, terug naar wat ze het echte en belangrijke leven noemen.” (Reactie Marten Toonder klik hier)

Marjet bestiert in het zuiden van Spanje een B & B voor levensgenieters, wandelaars en rustzoekers 

Heimatklänge: Er zijn klanken die je als mens tot tranens toe kunnen beroeren, troosten en tot rust kunnen brengen, schreef een Duitse recensent over de documentaire Heimatklänge. Een aanstekelijk portret van drie Zwitserse stemkunstenaars. Een recensent van NRC-Handelsblad hield zich, vergeleken met deze lyrische reactie, nog redelijk in toen hij schreef dat Heimatklänge een documentaire is die binnen acht minuten een tevreden lach bij hem had opgeroepen. Met overweldigende berggezichten op de achtergrond vertellen de drie musici over hun passie voor muziek. Een film waarin het boventoonzingen onlosmakelijk verbonden blijkt met het berglandschap van de Alpen. (€ 10, Nederlands ondertiteld, 81 min). Sinds oktober 2010 in VA's Webwinkel »

Peter Brooks Mahabharata: Het eeuwenoude religieuze en filosofische epos de Mahabharata uit India wordt wel de meest omvangrijke literaire schat genoemd die de mensheid ooit heeft voortgebracht. Een complex verhaal over de strijd om de troon tussen twee takken van een Indiase familie. Een strijd die symbool staat voor de strijd tussen licht en duister. Volgens esoterische opvattingen heeft de strijd plaats binnenin elke mens die tot inzicht en wijsheid tracht te komen en zich los probeert te maken van zijn egocentrische beperkingen. De voor westerlingen meest toegankelijke versie is de vijf uur durende versie van Peter Brook. (€ 15, Nederlands ondertiteld, dubbel-dvd).  Sinds september 2010 in VA's Webwinkel »

Groundhog Day: Een rijke, veellagige eerder in Vruchtbare Aarde besproken film die sinds kort in VA's Webwinkel is opgenomen. Een onverwacht opgestoken sneeuwstorm noopt tv-presentator Phil Connors (Bill Murray) terug te keren naar zijn hotel. Hij zit vast, maar niet alleen in de ruimte, ook in de tijd. Hoeveel keren beleeft de tv-presentator deze dag eigenlijk opnieuw? Tijdens een boeddhistisch congres in San Franciso meldde een liefhebber dat het vermoedelijk dertig dagen geweest zullen zijn. Anderen houden het op honderden, zo niet duizenden dagen. Lang genoeg in ieder geval om de hoofdpersoon in staat te stellen zich vrij te maken van een aantal ingesleten patronen. (€ 7,50, Nederlands ondertiteld) Sinds oktober 2013 opnieuw in VA's Webwinkel »

Bogotá Change: Trouwen deed hij op de rug van een olifant in een circuskooi, met als getuigen zeven Bengaalse tijgers. Als burgemeester van Bogotá liet hij 400 mimespelers het werk overnemen van drieduizend deels corrupte verkeersagenten, op speelse wijze verkeersovertreders belachelijk makend. Onlangs deed hij een gooi naar het presidentschap van Colombia. Sinds maart 2010 in VA's Webwinkel (UITVERKOCHT) »

• Bogotá Change en een interview met de regisseur in VA 4-2009
• Links rond Bogotá en Antalas Mockus
• Bogota Change in VA's Webwinkel
  

The Other Final: In het boeddhistische koninkrijk Bhutan had niemand ooit van het Caribische eiland Montserrat gehoord. Maar op de zomerse dag in 2002, toen miljoenen televisiekijkers zaten te wachten op de finale van het WK voetbal in Japan, speelden de twee laagst geklasseerde voetballanden hun eigen finale in de Himalaya. Johan Kramer filmde het evement en liet zien dat liefde voor het spel, niet gehinderd door commerciële belangen, mensen en culturen dichter bij elkaar kan brengen. Vanuit de hele wereld stroomden de enthousiaste reacties binnen. De Franse stervoetballer Zinedine Zidane bleek zo enthousiast dat hij de film drie keer zag. (€ 10, Nederlands ondertiteld) Sinds oktober 2010 in VA's Webwinkel »

• Interview met de regisseur Johan Kramer in VA 3-2010
• Links rond Johan Kramer
  

Vaclav Havel: Waarom is deze documentaire over de Tsjechische dichter-president Vaclav Havel nou zo genietbaar? Mogelijk vanwege het gevoel van nabijheid dat de film weet op te roepen. We zien een ontwapenend kwetsbare president, die zo nabij aanvoelt dat je in je agenda lijkt te moeten bladeren om zeker te weten dat je de volgende week niet een afspraak met hem hebt. Speciale import uit Tsjechië: Citizen Havel. Een aantal kostbare momenten (twee uur in totaal) uit het presidentiële leven van de voormalige dichter-dissident. Een film die pas vijf jaar na Havels aftreden voor het eerst vertoond mochten worden. --- Tsjechische dvd-hoes van karton en ondertiteling in Duits en Engels (€ 8). Meer info in editie 2-2010.  Sinds juli 2010 in VA's Webwinkel »