Water in opspraak 2
In 2002 baarde de Belgische minister van Volksgezondheid opzien met
de aankondiging dat fluortabletten in België verboden zouden gaan
worden. Argument: potentiële aantasting van het zenuwstelsel. De
discussie die daarop losbarstte tussen voor- en tegenstanders roept de
strijd in herinnering die de Haarlemse huisarts H.C. Moolenburgh en
anderen in de jaren zeventig voerden tegen de fluoridering van het
Nederlandse drinkwater. Deel 2.
Het waterleidingbedrijf van Goeree-Overflakkee was in 1962 (na Tiel) het tweede waterleidingbedrijf dat overging tot drinkwaterfluoridering en vervolgens zakken aangeleverd kreeg met de opdruk: Giftig Natrium Fluoride. Antidote: Calcium en heel veel water.
Een poeder afkomstig van de aluminiumindustrie – een poeder waar tot
dan toe slechts met moeite een ander gebruiksdoel voor kon worden
gevonden dan rattengif. Een theelepel natriumfluoride was genoeg om een
mens te doden.
Uit Amerika klonken waarschuwende geluiden tegen de voorgenomen
drinkwaterfluoridering, onder andere het bericht
dat koeien in de buurt van Amerikaanse fabrieken met veel
fluoruitstootte kampen hadden met afbrokkelende kiezen en
gewrichtsproblemen die maakten dat ze vaak niet meer op hun poten
konden blijven staan.
Daar hoefden we ons in Nederland echter geen zorgen over te maken. De in Nederland in het drinkwater te stoppen hoeveelheid zou volstrekt onschuldig zijn en, sterker nog, zelfs gunstig uitpakken.
Rectificatie
Op 28 april 1971 kreeg H.C. Moolenburgh een telefoontje van de plaatselijke tandarts A. naar aanleiding van zijn ingezonden stuk in het Haarlems Dagblad. Volgens de tandarts was het dringend gewenst dat Moolenburgh zijn “onbezonnen� stuk in de krant het zou herroepen.
“Goed,� zei Moolenburgh. “Ik kom vanavond wel even bij u langs en misschien kunnen we dan samen een rectificatie schrijven.�
Daarop ging Moolenburgh langs bij de voorzitter van het Haarlemse anti-fluor-comité, ene heer Pompus (pseudoniem). “Heb je vanavond wellicht een uurtje tijd. Tandarts A. heeft me gevraagd mijn artikel in het Haarlems Dagblad te rectificeren. Ik ga straks naar hem toe, maar ik vermoed een adder onder het gras in de vorm van een getuige.� “Pure inbeelding,� meende Pompus. “Er zal geen getuige zijn. Maar goed, als je wilt ga ik met je mee.�
Die avond bij de Haarlemse tandarts A. bleek er inderdaad een getuige te zijn. Een patholoog uit Haarlem - een vooraanstaand voorstander van fluoridering van het Nederlandse drinkwater. Er volgde een gesprek, en daarin kwam Moolenburgh met tandarts A. overeen dat de tandarts hem een rectificatie zou dicteren, die Moolenburgh vervolgens naar de krant zou sturen.
De tekst zou aldus luiden: “Ik, dr. Moolenburgh verklaar hierbij dat mijn ingezonden brief geschreven is in onwetendheid van de werkelijke feiten. Ik verklaar hierbij dat drinkwaterfluoridering een volledig veilige maatregel is.�
“Schitterend,� zei Moolenburgh, de pen in zijn jasje stoppend. “Ik
zal
dit stuk rechtstreeks naar het Haarlems
Dagblad sturen.�
Hij stond op van tafel.
Op de achtergrond klonk het protest van de voorzitter van het
Haarlemse
anti-fluor-comité, de heer Pompus.
“Nee, mijnheer Pompus,� zei Moolenburgh. “Er is geen reden om hiertegen
te
protesteren. Dr. A heeft zojuist verklaard dat drinkwaterfluoridering
veilig is en dus…�
“Neemt u me niet kwalijk, maar u bent er toch absoluut van overtuigd dat drinkwaterfluoridering volledig veilig is, niet?�
Ja, zei de tandarts. “Ik kan u verzekeren dat het veilig is.�
“Prachtig,� zei Moolenburgh en ging weer zitten. “Mag ik u dan op mijn beurt een verklaring voorlezen?� En hij pakte een groot, officieel ogend stuk papier uit zijn tas. Het soort document, met zegel en al, dat een advocaat pleegt te verzenden. Hij begon hardop te lezen:
“Ik, dr. A, tandarts, verklaar in aanwezigheid van de getuige, dr. H.C. Moolenburgh, huisarts in Haarlem, en de heer Pompus uit Haarlem, dat medicatie met fluor, hetzij in de vorm van tabletten, hetzij in de vorm van drinkwaterfluoridering, absoluut veilig is voor de volksgezondheid.
“Indien in de loop der tijd, tijdens de drinkwaterfluoridering, neveneffecten zichtbaar worden en deze neveneffecten wetenschappelijk kunnen worden gekoppeld aan drinkwaterfluoridering, zeg ik hierbij toe met eigen geld alle kosten te vergoeden voor diegenen die hierdoor ziek worden – waaronder de kosten voor medische verzorging, ziekenhuiszorg, laboratoriumkosten en verlies aan welzijn.
“Ik verklaar deze kosten niet alleen te vergoeden indien de neveneffecten op de korte termijn zichtbaar worden, maar ik verklaar me ook aansprakelijk indien deze neveneffecten pas zichtbaar worden na twintig of dertig jaar en ik stem toe een codicil in mijn testament op te nemen dat, indien ik mocht komen te overlijden voor genoemde neveneffecten bewezen zullen zijn, mijn nabestaanden de kosten voor hun rekening zullen nemen.
“Ik verklaar met nadruk deze verplichtingen op me te zullen nemen als een bewijs van mijn oprechte vertrouwen in het belang van drinkwaterfluoridering en om te benadrukken hoe groot mijn vertrouwen is in de veiligheid van deze voorziening voor elke burger.�
Moolenburgh legde het vel papier voor de tandarts neer en zei: “Zet u alstublieft uw handtekening op de gestippelde lijn, dan zal ook deze tekst morgen gepubliceerd kunnen worden in het Haarlems Dagblad – samen met de tekst die u mij zojuist hebt gedicteerd.�
Natuurlijk liet de tandarts onmiddellijk weten in geen geval te zullen tekenen. “Ik had niet anders verwacht,� zei Moolenburgh. “Maar wat u zojuist gezegd hebt over de absolute veiligheid van drinkwaterfluoridering is ook pure bluf geweest.�
Toen ze even later afscheid namen, weigerde dr. A. Moolenburgh een
hand
te
geven. Maar ook de heer Pompus liep te snuiven van opgekropte emotie.
Hij vond het een onverkwikkelijke
vertoning. Moolenburgh: “Pompus vertrouwde me vanaf dat moment niet
meer. Maar als ik aan die avond terugdenk, zie ik een van vrolijkste
avonden voor me uit de hele fluorstrijd die alles bij elkaar acht jaar
heeft geduurd.�
