Labyrint & doolhof
Een lezer met een vraag: of VA niet eens aandacht wilde besteden aan labyrinten & doolhoven. Zo is het begonnen.
Als u op dit moment geen idee hebt wat het verschil is tussen een labyrint en een doolhof, weet u hoe wij ons op dat moment voelden. Geen idee eigenlijk! Zoals we ook geen idee hadden waarom sommigen de huidige tijd omschrijven als het tijdperk van het doolhof en voorgaande eeuwen als het tijdperk van het labyrint.
Een leuk onderwerp, ja, dat leek ons het thema "dwaalwegen" wel. Maar al gauw hadden we het gevoel meegezogen te worden op een reis die ons enigszins boven het hoofd dreigde te groeien. Qua "gevoel" en "impact" deed het labyrint denken aan de ronde torens van Ierland (1996) en het biofotonenonderzoek (1998). Ook dat waren van die grote thema’s, haast te grote thema’s voor een klein blad.
Als we het afgelopen half jaar werkten aan een nieuwe editie, werkten we tussen de bedrijven verder aan onze artikelenreeks over "Chartres en het raadsel van het labyrint". Nieuwe boeken bleven opduiken; nieuwe namen van personen, in binnen- en buitenland; nieuwe websites, nieuwe labyrinten, nieuwe inzichten. Nieuwe raakvlakken ook. Op sommige dagen was de journalistieke blik gericht op tuinen en landschappen; op andere dagen op architectuur, pelgrimages of tot de verbeelding sprekende thema's als de Graal en de Tempeliers. Het aantal mogelijke uitstapjes leek eindeloos.
Toen de VPRO aankondigde een hele week van het radioprogramma Madiwodo te gaan wijden aan het thema van het "plein" was de verlokking onmiddellijk daar. Wat een onderwerp! Het plein als middelpunt van dorp en stad lijkt immers zoveel op het midden van het labyrint.
En zou ook de Italiaanse filmmaker Federico Fellini niet aan "het labyrint" hebben gedacht toen hem aan het eind van zijn leven de vraag werd gesteld of hij geen film wilde maken over de Russische cinema?
"Je kunt me net zo goed vragen het luchtverkeer te komen regelen op het vliegveld van Rome," luidde zijn antwoord. Bij het maken van films zei hij altijd het omgekeerde gevoel te hebben gehad: een gevoel van grote vanzelfsprekendheid. "Het gevoel alsof die films er al waren, en ik als regisseur alleen nog nodig was om het benodigde vakmanschap te leveren om ze tot stand te brengen."
Het gevoel ook dat de films naar hem toekwamen: "Tenminste, zolang je als mens alert bent op het moment dat de dingen op je weg komen."
Het is moeilijk afscheid nemen van zo’n dankbaar onderwerp, maar het wordt tijd een selectie te maken. Zie daar: de veertig pagina's waaruit dit nummer bestaat, bevat onze selectie uit het rijke materiaal dat we de afgelopen maanden zijn tegengekomen.
Dat het u moge helpen uw eigen weg te vinden.
En met dank natuurlijk aan die ene abonnee die ons destijds op het spoor van het labyrint zette.
