Levensverhalen van een tuinman in VA's zomernummer 2-2024

Zo ondoorgrondelijk als de mens is, zo doorgrondelijk is de plantenwereld. Als Jan Graafland een tuin in loopt, heeft hij het gevoel dat de tuin spreekt. 'In het ogenschijnlijk onbeduidende zitten de mooiste tekenen verborgen. Ik heb een neiging om op dingen te letten die er totaal niet toe lijken te doen.' Op bezoek bij de hoofdtuinier van Weleda's kruidentuin. Een poging iets te ontsluieren van de brede, intuïtieve blik die ‘iedere tuin van ons vraagt’.

Overal waar bergen of bomen zijn, voelt Sholeh Rezazadeh zich in haar element. ‘Als ik op een berg sta, besef ik weer hoe onbelangrijk veel dingen zijn.’ En toch bracht de liefde haar naar het platste land ter wereld; ze maakte zich het Nederlands eigen en schreef twee romans. ‘Ik hoop mensen tot het besef te brengen hoeveel kleine waardevolle dingen voor het grijpen liggen.’ Een gesprek over dromen en vertelkunst en de bruisende rivier waarover haar oma altijd zong.

Hoe vreemd het ook mag klinken, maar de aan Marina Abramović gewijde tentoonstelling in het Stedelijk Museum was niet de aanleiding om in VA 1-2024 over haar te schrijven. Die expositie was een prettige toevalligheid. Minder prettig waren de opzeggingen die we daarna ontvingen van enkele lezers, onder verwijzing naar de persoon Marina Abramović. Reacties die inspireerden tot een antwoord in de vorm van een briefessay.

Een van de ontroerendste ervaringen in zijn leven, vond de Frans-Tunesische kunstenaar eL Seed (1981) zijn kennismaking met de vuilnisophalers van Caïro. Een ervaring die zijn vertrouwen in de mens ‘herstelde en versterkte’. Hij ervoer het contact zelfs als een weldaad. Met een immens kunstwerk zette hij hun arbeid in het licht. Als inspiratie koos hij deze woorden: ‘Wie het zonlicht helder wil zien, moet eerst zijn ogen uitwrijven.’

Aan kindertekeningen is prachtig te zien dat ‘kloppend perspectief’ de mens niet aangeboren is. Het vermogen, waarbij objecten kleiner worden afgebeeld naarmate ze verder weg zijn, ontwikkelt zich pas rond de leeftijd van 9 tot 12 jaar. Onze voorouders deden er in de late middeleeuwen zelfs 250 jaar over om het onder de knie te krijgen. Hoe is het mogelijk dat het zo lang heeft geduurd? Wil Uitgeest over drie grote overgangen in de schilderkunst.

Zevenblad werd door de Romeinen overal in Europa aangeplant om de legers te voeden. Een  makkelijk plantje dat flink doorwoekert als het eenmaal groeit. En waar je vervolgens ook nauwelijks meer van afkomt: om die reden wel 'tuinmansverdriet' genoemd. Wat te doen tegen een overvloed aan zevenblad? Heel simpel: opeten! Jaap Huibers over een gezond, lekker en zelfs geneeskrachtig kruid.