Welkom op de links-pagina van VA

REIZEN

Lopen naar Jeruzalem

Santiago de Compostela

Andalusië

Venetië

Labyrinten/Doolhoven

Chartres

Droom van Poliphilo

Ierland

Mongolië

Bill Bryson in Australië

 

INTERVIEWS

Hape Kerkeling

Kees Brusse

Marten Toonder

Ervin Laszlo

ARCHITECTUUR

Ashok Bhalotra

Paul Dijkman

 

MUZIEK

Opera & esoterie

Hester Ingen Housz

Charles Koechlin

 

NATUUR

De gelukkige zwerm

Nieuw: Kind en Natuur

Natuur & Gezondheid

Acties voor Groen

Rob Leopold

Joop Schaminée

Rachel Carson


GENEESKUNDE

H.C. Moolenburgh

Fluor

 

VOEDING

De wereld volgens Monsanto

Tarwegras

Elektronenrijke voeding

Groentenabonnement

Farmer John

Zen in de keuken

 

SPIRITUALITEIT

Zoemende ceders

Werelderfgoed kristal

Gevleugelde Pharao

Wiek Lenssen

 

FILMS

Bogotá Change

J.H. Meunier & Najac

Babette's Feast

Groundhog Day

The Yes Men

Bady Minck

Story Weeping Camel

Stefan Jarl

Edgar Reitz

 

ATELIER

Museum Hombroich

Joseph Beuys

Ecokathedraal Mildam

 

EXTRA

Lach en glimlach

Humor

Abonnement




 

De Jacobsweg


Voor de inhoud van dit nummer: klik op het beeld.
Editie 2/2007

Naar aanleiding van de verschijning van de Nederlandse vertaling van het boek Ich bin dann mal weg - Meine Reise auf dem Jakobsweg van de Duitse komiek en tv-presentator Hape Kerkeling staat de nieuwe editie 2-2007 van VA-Magazine / Vruchtbare Aarde bijna geheel in het teken van de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela.

Internet biedt een werkelijk onvoorstelbaar rijke hoeveelheid informatie over de pelgrimage naar Santiago de Compostela. In aansluiting op de inhoud van het tijdschrift een kleine selectie links, om u te helpen uw eigen weg te vinden.

Eerste oriëntatie
Bagage
Route en etappes
Pelgrimsgenootschappen
Pleisterplaatsen
Reisverhalen
Foto's
Aanlooproutes
Beroemde pelgrims
Geschiedenis
Boeken
Boekbesprekingen
Spaans toeristenbureau
Forumpagina's
Nog veel meer links
Voetreis naar Rome
Fietsen naar Santiago de Compostela

Eerste oriëntatie


Wat is de beste periode om naar Santiago de Compostela te trekken? Kijk eens op de schitterende website die Veerle De Meulenaer en Pieter Roelants maakten naar aanleiding van hun tocht in 2002. “We horen van iedereen dat de lente ideaal is. Weinig volk en nog niet te warm. Wijzelf liepen gedurende de maand juli." En wat bagage betreft: "Laat het wekkertje thuis, iedereen staat er toch vroeg op."

Het Nederlands Genootschap van Sint-Jacob raadt aan de hitte van juli en augustus te vermijden. En oppert voor vertrek vanuit Nederland: 1 juli. "Wie dan onderweg kampeert, vindt alle accommodaties open en twee maanden later wordt het al in Zuid-Frankrijk minder warm én minder druk. Dat laatste geldt mogelijk nog meer voor Spanje, waar u omstreeks die tijd bovendien best redelijk weer kunt treffen." Maar het is maar een suggestie, want ook in januari, maart en september vertrekken er pelgrims. Het Genootschap beantwoordt ook een aantal andere meest gestelde vragen: van vanuit welke plaats vertrek ik? en hoe lang doe ik erover? ("met 25 km per dag: 3½ à 4 maanden van Utrecht naar Santiago") tot het antwoord op de vraag of de hond meekan. En de Nederlands sprekende overnachtingsadressen.

Algemene adviezen voor aspirant-pelgrims op de officiele Camino-website (Engelstalig).

Informatieblad van de Geografische boekhandel Jacob van Wijngaarden en  Pied-a-terre: Hoe wandel je de Santiago de Compostela route?

Bagage


De meegenomen bagage van Veerle en Pieter tot op de gram uitgespiltst ("De rugzak had een gewicht van zo'n 12 kg wanneer het eten erbij stak. Dit is veel te veel en absoluut niet aan te raden. Probeer te beperken tot zo'n 8 à 10 kg"). En hier de spulletjeslijst van een verslaggever van een Canadese krant. En het echt  noodzakelijke volgens het Nederlandse Genootschap van Sint-Jacob. In ieder geval "vier paar sokken van badstof kwaliteit".

Route en etappes


Alle wegen leiden naar Santiago: de inmiddels verouderde, maar nog altijd aantrekkelijke poging van reisboekenhandelaar Vladimir Mars om aspirant-pelgrims op weg te helpen in de wirar van verschillende aanlooproutes naar Santiago. 

Update uit 2002 van Fokko Bos, met nieuwe mogelijkheden om vanuit Nederland te lopen. Hoe komt een pelgrim op de Franse routes naar Santiago die beginnen in Le Puy of Vezelay? En nog een update uit 2005. Zie verder de Santiago-pagina van Tweevoeter.

De route van Pyreneeën naar Santiago in 31 dagetappes, kort beschreven op de officiele Camino-website. Ook Veerle De Meulenaer en Pieter Roelants lopen de Camino de Santiago in 31 dagen, een gemiddelde van 24,8 kilometer per dag. Normaal is volgens het Canadese Santiago-genootschap: 30 tot 32 dagen.

Stel dat je slechts een gedeelte van de tocht kan of wil lopen, zoals ene Anuta aan ervaren lopers vraagt op het forum-gedeelte van de Camino-website. “Ik heb thuis drie kinderen; ik kan niet langer dan acht tot negen dagen wegblijven. Waar kan ik het beste beginnen als ik niet meer dan 200 - 230 km zou willen lopen?" Antwoord: "Astorga ligt op 258.7 km van Santiago, en is een goede plek om te starten. Met een gemiddelde van 29 km per dag is het negen dagen lopen naar Santiago. Een andere mogelijkheid is Ponferrada op 205.4 km van Santiago. Hiertussenin liggen alleen erg kleine bergdorpen. Zowel Astorga als Ponferrada kunnen bereikt worden met trein of bus."

Praktische tips voor de oversteek van de Pyreneeën, waar veel onervaren pelgrims (met inbegrip van Hape Kerkeling) zich danig in verslikken en voor veel lopers bovendien de eerste etappe op weg naar Santiago.

Kijk op dit overzichtelijke kaartje van Findhorn Press.

Genootschappen


Op zoek naar informatie over de pelgrimswegen naar Santiago de Compostela? Of op zoek naar mensen die de weg al gelopen hebben? Een pelgrimspas nodig? Elk land heeft zijn eigen Sint-Jacob-Genootschappen: Nederland: Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Belgie: Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela. En niet te vergeten het pelgrimsgenootschaps in Canada (Canadian Company of Pilgrims), met een aantrekkelijke website, vol informatie, downloadbare gidsen, aanbevolen boeken, tips voor voetverzorging (van dubbele sokken tot het 's ochtends insmeren van de voeten met vaseline), reiservaringen (goede en minder goede), op de Camino geïnspireerde muziek en de melding dat 100,377 pelgrims in 2006 de eindstreep in Compostela hebben gehaald, 6.000 meer dan in 2005.

Vergeet ook niet een kijkje te nemen op de onafhankelijke wandelwebsite Tweevoeter die flink wat aandacht aan de pelgrimage naar Santiago de Compostela wijdt.

Pleisterplaatsen


Wat is een weg zonder pleisterplaatsen waar de reiziger op adem kan komen? De niet-commerciële wandelherberg L'Esprit du Chemin, aan de voet van de Pyreneeën, is opgezet en wordt onderhouden door enthousiaste Santiago-lopers. De eigenaren voelden zich op hun eigen Santiago-tocht geïnspireerd door de boeken van de Amerikaanse hoogleraar Joseph Campbell, die veel onderzoek heeft gedaan naar mythische heldentochten.

Een erg mooi overzicht van 32 Spaanse Spaanse pelgrimsherbergen biedt de website van Veerle De Meulenaer en Pieter Roelants die de tocht in 2002 liepen. Eerste refugio over de Spaanse grens: Roncesvalles in een schitterend klooster. "Verwacht hier geen luxe, maar grote slaapzalen en koude douches. Ook geen winkels. Eten in de taverne naast het klooster. 's Avonds is er een latijnse misviering in de kloosterkerk waar de pelgrim de pelgrimszegen ontvangt."

Reisverhalen


Veel pelgrims zetten een verslag op het internet. Zoals het dagboek van de voetreis van Jan Brilleman van Visé naar Santiago de Compostela in 1999: 2200 km heen en terug in 106 dagen, waarvan 97,5 dagen lopend en 8,5 dagen rustend. "Op 32 van de 106 dagen heeft het geregend, van een enkele bui tot een hele dag regen. Erna is 4 kg afgevallen en ik 9 kg! Wij voelden ons zo sterk, dat wij een week na onze terugkomst de Nijmeegse Vierdaagse er ook nog maar even achteraan gedaan hebben, allebei 40km per dag."

Wat beweegt mensen duizenden kilometers te gaan lopen? Mooie poging tot een antwoord bij Klaas en Helen van der Poel (Word), die pas onderweg, in het zuiden van België, besloten of het Rome of Santiago zou gaan worden. In hun geval een project van ruim 4 jaar, steeds met de trein terug naar huis. “Op een koude winterdag trokken we onze voordeur achter ons dicht en liepen bij Raaphorst de polder in.”

Mooi vormgegeven dagboek van Veerle De Meulenaer en Pieter Roelants met een aanklikbare routekaart:  “We dachten vanmorgen om 6.00u op te staan." Maar: "Om 5.30u stonden de meeste anderen reeds op.”

Na zeven jaar voorbereiding (routeplanning, wandeltraining, taallessen, en het inlopen van schoenen en het testen van de rugzak) ging Margriet Fischer in 2002 op stap naar Santiago de Compostela. “Veel mensen vonden mijn onderneming als vrouw alleen riskant, maar zelf ben ik nog geen seconde bang geweest. Ik schat de totale lengte van mijn wandeling op 2800 kilometer. Van de dertien weken heb ik er tien alleen gelopen, drie weken kreeg ik gezelschap, van echtgenoot en een vriend.”

“Ik had niet verwacht dat het zo erg zou zijn, velen vergissen zich in de zwaarte van de tocht,” aldus oud-politieman Frans Krüter nadat hij in juni 2005 in Santiago was aangekomen. Vervolgens gebeurde er iets vreemds. Hij kon de tocht niet loslaten. “Ik ging er mee naar bed en stond er mee op. Al de mooie ontmoetingen, dat echte pelgrimsgevoel - miste ik heel erg.” Zijn vrouw vroeg of hij ook ergens anders over kon praten. In 2007 is Frans Krüter opnieuw op pad gegaan naar Santiago.

Een heel erg mooie, poëtische website is van Jeroen Gooskens. Een oud-priester die zijn hart heeft verpand aan de pelgrimsweg naar Santiago en daar graag in achterafzaaltjes over vertelt voor plaatselijke plattelandsvrouwen, of in collegezalen voor studenten en professoren. “Voor jong en oud, gelovigen of leden van het Sint-Jacob-genootschap, voor wandelaars en fietsers en thuisblijvers, voor iedereen die het horen wil, vertel ik, omwille van de schoonheid.”

Meer reisverhalen op de website van het Nederlands Genootschap, ook een aantal actuele weblogs van mensen die en route verslag doen op hun weblog. Soms met hulp van het thuisfront die eens per week de laatste belevenissen en een fotorolletje krijgt aangeleverd, zoals in het geval van Bart & Esther Behage-Janssen, 29 april 2006 vertrokken vanuit Raalte. En vergeet ook de vele reisverhalen niet op de website van Tweevoeter.

Foto's


Veel foto’s op de website van twee Amerikanen Jim en Eleanor Clem die de tocht na hun pensionering maakten en een boek schreven over wat ze beschouwen als hun mooiste avontuur.

Prijswinnaars van de fotowedstrijd 2006 van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.

“De Pelgrimsmis is enkel in het Spaans, doch het wordt even slikken als de priester de pelgrims afroept die vandaag zijn toegekomen. Per land het aantal... Belgica : uno, dat ben ik.” Op 23 juni 2004 arriveert Dirk Heyvaert in Santiago de Compostela: na een 2188 km lange, in Mollem, België, begonnen voettocht. Zijn rijk geïllustreerde verslag loopt van dag 1 tot dag 85.

Aanlooproutes


Kaartje van routes door Frankrijk. Maar op de Duitse website Jacobus-info staan de verschillende Franse routes veel duidelijker beschreven en uitgebeeld.

"Misschien wel de belangrijkste keuze is de route," schrijven ervaren lange-afstandslopers Elize en Peter, respectievelijk uit '70 en '65. "Wij kozen voor de route via Vezelay en Limoges. De route langs Parijs leek ons minder mooi en de grote pelgrimsplaatsen als Reims en Vezelay doe je dan niet aan. Uren hebben we zitten puzzelen om de route mooi, snel en langs campings te laten lopen." En hier is het resultaat. Verdere Camino-informatie.

Hier een heel goede Franstalige pelgrimssite over de Santiagoroutes in Frankrijk. Heel veel praktische informatie per stopplaats langs de weg. Praktische informatie voor de Chemin de Puy - GR 65. Veel links naar lokale Santiago-genootschappen.

Aandacht voor de vele historische monumenten langs de Franse pelgrimsroutes, waarvan er 69 tot het werelderfgoed worden gerekend.

In Zwitserland is de afgelopen jaren veel werk gemaakt van een Zwitserse aanloop van de Spaanse camino, beginnend in Berner Oberland, eenvoudig Jakobsweg geheten.

Ook in Friesland is een mooie aanlooproute: het Jabikspaad geheten, beginnend in St. Jacobiparochie in Friesland en eindigend in Hasselt in Overijssel. Wie wil na de volgende enthousiaste beschrijving niet onmiddellijk beginnen: "Over de vette klei op het Bildt, door de wijde verten van de greidhoek in Midden Friesland, de romantische bossen bij Oranjewoud en de waterrijke wereld van Noordwest Overijssel; op dit 150 kilometer lange traject hoor je zelfs vier verschillende talen. Voorwaar een prima aanloop voor de grote pelgrimstocht naar Santiago de Compostela." Meer info.

Vanaf Nijmegen worden pelgrims "buitenom" - via Kevelaer en Streaelen naar Venlo, Roermond en Maastricht - geleid: ook hier Jacobusweg geheten.

Andere aanlooproutes in Nederland en België op het site van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.

Maar ook door Portugal loopt een mooie route naar Santiago de Compostela, de Caminho Portugues. Hape Kerkeling deed ook een poging deze route te lopen, maar moest onderweg opgeven vanwege bosbranden. Er is een Engelstalige gids van John Brierley.
 

Beroemde pelgrims


Paulo Coelho maakte in de jaren zeventig met zijn vrouw een reis door Europa. Een visioen bleek de opmaat voor een pelgrimsreis naar Santiago de Compostela. Verdere informatie over Coelho op diens eigen website, met onder andere een uitgebreide biografie en meer te weten is te komen over Coelho's reis naar Santiago, door hem zelf omschreven als "de indrukwekkendste ervaring van zijn leven", uitmondend in zijn eerste grote boek De pelgrimstocht naar Santiago (1987). Coelho ging in 2006 terug naar Spanje en hield een weblog bij.

Shirley Maclaine over haar voettocht in 1994. Vraag: Wat zou u nu anders doen als u de tocht opnieuw zou maken? MacLaine: “Er wordt gezegd dat je de tocht eigenlijk op eigen kracht zou moeten maken. Maar om aan de pers te ontkomen heb ik stukken overgeslagen. Als ik het over zou doen, zou ik de tocht helemaal willen wandelen. En ik zou er veertig dagen voor uittrekken in plaats van dertig.” Andere beroemde pelgrims op de Spaanse camino-website.

Geschiedenis


Jelle van der Meulen interviewde in 2000 Manfred Schmidt-Brabant, de toenmalige voorzitter van de Algemene Antroposofische Vereniging. in het interview komt ook diens boek over de Jakobsweg naar Santiago de Compostela ter sprake. Het visioen waarin Karel de Grote zag dat vanuit alle plaatsen in Europa de weg naar Santiago de Compostella ('sterrenveld') moest worden ingericht, plaatste Schmidt-Brabant in het licht van de latere eenwording van Europa.

Boeken


In VA editie 2-2007 besproken Compostela-boeken (plus een aantal andere).

En dan nog: een overzicht van Engelstalige boeken over de pelgrimsweg naar Santiago. Een werkelijk gigantisch overzicht aan Duitstalige boeken. Boeken bij Bol.com. Bij Buecher.de. Of bij de Duitse afdeling van Amazon.com. Of bij Weltbild. Duitstalige boekentips op een Duitstalige Sint-Jacobsweg-website. Engelstalige boekentips van het Canadese Compostela-genootschap.

Nederlandstalige boeken en kaarten bestellen via de website van het Vlaamse Sint-Jacobs Genootschap.

Critici van de ANWB Wandelgids Spaanse St. Jacobsroute die de ANWB uit het Duits liet vertalen, wijzen op de informatie die af en toe foutief (kaarten), onvolledig of achterhaald zou zijn. Tiptop zou een boekje zijn dat verkrijgbaar is in de Spaanse supermarktketen Eroski: Camino de Santiago - Guía practica consumer (Boek+cdrom = €10) waarin “alles maar dan ook werkelijk alles vermeld staat wat de pelgrim onderweg nodig heeft.”

Kortere en langere recensies van een enorm aantal Engelstalige en Nederlandstalige Santiago-boeken op de wandelwebsite Tweevoeter.

Geert Bakker startte als beroepswandelaar bij de ANWB. Medio 2005 privé verder met vier nieuwe pelgrimspaden en het volgens hem mooiste en diepstgaande boek over de pelgrimsweg naar Santiago van kunsthistorica Georgiana King. Verdere info op zijn website pilgrimsplaza.

Spaans toeristenbureau


Op de website van het Spaans toeristenbureau zijn de belangrijkste steden en bezienswaardigheden onderweg aanklikbaar. Per stad een bondige opsomming van wat er te zien en te doen is, plus overnachtingsmogelijkheden. Voorbeeld: Santiago de Compostela. Wie wat tijd neemt vindt hier ook een complete 3D-presentatie van de route.

Vragen staat vrij


Op de forum van het officiele Camino-genootschap worden alle vragen over het lopen van de Jacobsweg gesteld en beantwoord. Is het lopen van de route goed voor de lijn? Dat blijkt helemaal het geval. "Het lopen van de Camino heeft beter gewerkt dan welk dieet ik daarvoor ook had geprobeerd. Op het menu onderweg stonden ham, kaas, brood, gefrituurde groenten, volop Rioja, en bijna elke dag een grote reep chocola. In 5 weken raakte ik vier of vijf kilo kwijt."

Nog veel meer links


Leuk om op Wikipedia te zien hoe veel sterker de belangstelling voor het fenomeen van de pelgrimagenaar Santiago leeft in Duitsland dan in Nederland. En voor wie nog niet genoeg heeft: een duizelingwekkend aantal links is te vinden op de Nederlandse startpagina-dochter Santiago-startpagina. En dan is er nog santiago.eigenstart.nl. Hier een Zwitsers overzicht aan links op JakobsNet.

Voetreis naar Rome


De weg naar Santiago de Compostela behoort, naast de Via Francigena van Canterbury naar Rome en de pelgrimsreis naar Jeruzalem, tot de drie grote pelgrimsroutes van het christendom. De pelgrimsroute naar Santiago is de 75-jarige Kees Roodenburg echter ’te gelikt’. Iets te veel hotelletjes en te volle ’gîtes’ onderweg, zegt hij, en met wandelaars die, oneerbiedig gezegd, soms in file op weg zijn naar het graf van Sint Jacobus. Daarom verkiest hij Italië als wandelland boven Spanje. Roodenburgs boekje ’Een franciscaanse voetreis’ is niet meer dan een basisgids voor Rome-gangers, met globale aanduidingen over mogelijke routes. Een boekje met de ideale weg is er nog niet. En komt er ook niet. Roodenburg: "De ideale weg is de weg die je zelf kiest." Bestellen via internet. Fotoverslag van het stuk tussen Florence en Assisi.

Fietsen naar Santiago de Compostela


Fietsen Eén Twee Drie (eerste en grootste fietswebsite van de Benelux, met ruim 2.600 gratis fietsroutes) wordt regelmatig benaderd met vragen over fietsroutes naar Santiago de Compostela. Op deze fietswebsite is een inventarisatie te vinden van de vele websites die nadere informatie geven over een fietsreis naar dit bedevaartsoord. Startpagina van Fietsen Eén Twee Drie voor Belgische fietsers.





Hape Kerkeling



In VA 2-2007 een uitgebreid interview met de Duitse tv-presentator en komiek, Hape Kerkeling, naar aanleiding van zijn in mei 2006 verschenen boek Ich bin dann mal weg - Meine Reise auf dem Jakobsweg. Op 19 juni 2007 in Nederlandse vertaling uitgebracht bij uitgeverij Ten Have onder de titel Ik ben er even niet: Mijn voettocht naar Santiago de Compostela. Lezing: 19 juni in Amsterdam. In 2006 ook als luisterboek verschenen in een box met 6 cd's, ingesproken door de auteur. Een van de vele Duitse recensies.
 
Een totaaloverzicht van zijn werk als tv-presentator, komiek, acteur en schrijver op de Duitse Wikipedia. Hape Kerkelings eigen website.

Een selectie van een aantal van zijn beste sketches op YouTube:
-- Hurz: Hape Kerkeling in de rol van Poolse operazanger die voor een niets vermoedend kunstminnend publiek een experimentele opera ten gehore brengt, waarvan de tekst uit niet veel meer bestaat dan de volgende woorden: "Der Wolf - das Lamm - auf der grünen Wiese - und das Lamm schrie - Hurz!" Zevende uitzending van Total Normal op 4 juli 1990 op ARD.

-- Studio Berlin: Hape Kerkeling op de lokale tv-zender Studio Berlijn, in de rol van gemeentelijke hondenvanger, ondervraagd door een aanvankelijk niets vermoedende nieuwslezer. Uit de comedyshow Darüber lacht die Welt op Sat.1.

-- Hape Kerkeling in de rol van schaakgrootmeester die een schaaksimultaan speelt tegen vier Duitse schakers. De zetten kreeg hij ingefluisterd door de latere jeugdwereldkampioen en toen 14-jarige Elisabeth Pähtz. Uit de comedyshow Darüber lacht die Welt op Sat.1, 1999.

-- In de rol van schrijver die passages uit zijn boek voorleest aan een literairminnend publiek. Uit de comedyshow Darüber lacht die Welt op Sat.1.

-- In de rol van autoverkoper die tien jaar na de val van de Muur alsnog een in de jaren 80 bestelde Trabant aflevert. Uit de comedyshow Darüber lacht die Welt op Sat.1.

Info over de zevendelige Duitse comedyreeks Total Normal 1989 - 1990. Info over de reeks op internet-encyclopedie Wikipedia. De hele reeks in een vijfdelige dvd-box.

Eerste bioscoopfim Kein Pardon uit 1993, waarvoor hij het scripts schreef, de regie deed en de hoofdrol speelde. DVD.
 
Nadere info over de comedyshow Darüber lacht die Welt die Kerkeling ussen 1999 en 2002 maakte voor Sat.1.

In 2006, en opnieuw in mei en juni 2007, presenteert Hape Kerkeling samen met Nazan Eckes de live show Let's Dance. Op de website van de Duitse RTL zijn alle shows te zien.

In 2007 verscheen zijn tweede luisterboek Ein Mann, ein Fjord.

Christof Siemes (redacteur Die Zeit) interviewt Hape Kerkeling op de Buchmesse 2006. Mirjam Weichselbraun interviewt Hape Kerkeling over zijn tocht op 04-11-2006 voor de ZDF (Wetten dass..).


 

Compestella Boekbesprekingen



Naar aanleiding van de verschijning van de Nederlandse vertaling van het boek Ich bin dann mal weg - Meine Reise auf dem Jakobsweg van de Duitse komiek en tv-presentator Hape Kerkeling staat de zomereditie 2-2007 van VA-Magazine / Vruchtbare Aarde in het teken van de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela.

In aansluiting op de inhoud van het tijdschrift een selectie van boeken over de pelgrimsweg, om u te helpen uw eigen weg te vinden.

0 Geen aanrader
* Vermeldenswaard
** Goed
*** Indrukwekkend

H. Annink: Een late pelgrim op de melkweg
ANWB-Wandelgids Spaanse St. Jacobsroute
J. Arias: Paul Coelho, de bekentenissen van een pelgrim
J. Brierley: A Pilgrim’s Guide to Camino Francés
H. Burgman, Losgelopen woorden. Een voetreis naar Santiago de Compostela
L. Charpentier: Spanje: het geheim van de pelgrimsroutes
P. Coelho: De pelgrimstocht naar Santiago Paulo Coelho: dagboek van een magiër
F. Frijns: Niet zomaar een weg: overwegingen langs de Camino de Santiago
W. van de Geer: Ik ben even wandelen. Santiago voor zwerfjongeren
J. Gooskens: Ver onderweg
K. Harrison: De weg naar Santiago de Compostela
C. Houdijk: Naar de ware Jacob. Dagboek van een voettocht naar Santiago de Compostela
H. Keller: Geschiedenis van een tocht: de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela
Georgiana Goddard King: The Way of Saint James
Shirley MacLaine: Voettocht naar Santiago de Compostela
J. van der Meulen: Praktisch pelgrimeren: naar Santiago de Compostela
Ricky Rieter: Pelgrimeren, lopend stilstaan. Spiritualiteit van een pelgrim
M. Schmidt-Brabant en V. Sease: Compostela, Sternenwege alter und neuer Mysterienstätten
W. Starkie: The Road to Santiago: Pilgrims of St. James
M. Valkenburg: C@MINO. De vertraagde tijd in Spanje



Praktisch pelgrimeren


Wie van plan is 800 of zelfs 2500 kilometer te gaan lopen of fietsen, gaat vragen stellen. Logisch, want de aspirant-pelgrim verlaat huis en haard verlaten voor een onbekende weg. De Vlaamse en Nederlandse Sint-Jacob genootschappen krijgen flink wat vragen te verstouwen. Zal ik gaan lopen of gaan fietsen? Hoe groot is de kans dat ik onderweg verdwaal? Kan ik op één paar schoenen mijn tocht uitlopen? Kan ik met een ezel op stap? (“Ja, dat kan. Lopen met een ezel heeft als voordeel dat je je bagage niet zelf hoeft te dragen; daarnaast verkeer je altijd in goed gezelschap”). 152 van dergelijke vragen zijn verzameld en in een boekje gestopt. VA-beoordeling: ***. J. van der Meulen: Praktisch pelgrimeren: naar Santiago de Compostela, 1999, 2007. 189 pag. € 12,95. Nederlands Genootschap van Sint Jacob. www.santiago.nl. tel. 030-2315391.

Late pelgrim op de melkweg


In zijn eigen beleving is hij een ‘late’ pelgrim, maar gelet op de honderdduizenden die na hem zouden volgen mag je hem rustig een ‘vroege’ pelgrim noemen. Zijn eenzame ervaringen op de Camino Francés zijn verleden tijd. Voor de grote golf van pelgrims uit liep Hans Annink in 1977 al 5500 kilometer naar Santiago heen en weer. Na een kleine kolendampvergiftiging in een pastorie besluit hij dat het nu echt de laatste keer is geweest dat hij de geestelijkheid om hulp heeft gevraagd. Met 20 kilo op de rug wordt er heel wat geleden onderweg. Vanaf de allereerste dag doet alles pijn. Schoenen en kousen zijn voortdurend doorweekt, zodat na twee dagen “mijn voeten van onderen, van achteren en van boven kapot zijn: rauw vlees van hakken, zolen en tenen.” Een voortreffelijk boek, deze Santiago-klassieker. Een geslaagde combinatie van dagboek en innerlijke reis. VA-beoordeling: ***. H. Annink: Een late pelgrim op de melkweg. Een retourtje Enschede-Santiago de Compostela, 5500 kilometer te voet. Kok Voorhoeve, 1980, 1993. 110 pag. Kampen. ISBN 9029706163.

Wandelgids Spaanse St. Jacobsroute


Helder, duidelijk en aangenaam: ook deze ANWB-wandelgids rond de pelgrimsweg naar Santiago, met veertig dagetappes, is op de bekende wijze ingedeeld naar zwaarte – met aantrekkelijke routebeschrijvingen en horecatips. Bij wijze van alternatief wijst de gids op de mogelijkheid de route wat oostelijker in Spanje te beginnen, en wel bij de pas van Somport. Een stuk rustiger dan de normale route vanaf St. Jean. “Wie hier bij Somport aan de St. Jacobsroute begint, heeft er nog geen idee van wat voor drukte hem straks op de Camino Francés te wachten staat. Nu kunt u voor het laatst genieten van de rust, de eenzaamheid en het schilderachtige mooie pad langs de dorpen.” Dat is natuurlijk schrikken! Ook de waarschuwing dat de oorspronkelijke St. Jacobsroute steeds meer aan het verdwijnen is, komt hard aan. “Langzamerhand worden de oude paden, muildierweggetjes en primitieve karrensporen vervangen door kaarsrechte wegen die gemakkelijk te onderhouden zijn.” Maar er is ook kritiek op het ANWB-boekje. De indeling in veertig dagetappes wordt door gebruikers soms als kunstmatig, arbitrair en zelfs ongelukkig ervaren. Kritiek is er ook op de informatie die af en toe foutief (kaarten), onvolledig of achterhaald zou zijn. Dat geldt natuurlijk helemaal voor de verouderde Nederlandse vertaling die in de openbare bibliotheken vaak nog op de plank staat. Maar zelfs het Duitse origineel van Dietrich Hollhüber kan alle veranderingen in Noord-Spanje maar nauwelijks bijbenen. VA-beoordeling: **. Wandelgids Spaanse St. Jacobsroute. 40 dagtochten. 2001, 168 pag. ISBN 9018012831. ANWB wandelgids, € 12,50. Vertaling van: D. Hollhuber: Wandern auf dem Spanischen Jakobsweg.

Geschiedenis van een tocht


Programmamaker Hans Keller deed een liefdevolle poging iets te vertellen van de aanloop naar zijn televisiefilm Geschiedenis van een tocht, die hij samen met schrijver Cees Nooteboom in 1990 maakte voor de Nederlandse televisie. Voor Keller begon het allemaal met zijn herinneringen aan het Jacobs-godshuis in Haarlem waar zijn vader tijdens de oorlog ondergedoken zat. En waar in vroeger tijden de pelgrims uit Noord- en Oost-Europa zich verzamelden voor de grote tocht naar Santiago. Mooi is het inleidende essay van Nooteboom: “Als ik op sommige momenten even géén gids ben, in de ogenblikken dat er niets aan te wijzen of uit te leggen is, wat ben ik dan? Een vreemde figuur in een landschap, een mompelaar… die in een land is dat hij niet begrijpt, een man die zonder groep reist en alleen is als het avond wordt, die bang is of niet bang, die spoken in de nevels ziet en een plek zoekt om te slapen.” VA-beoordeling: **. H. Keller: Geschiedenis van een tocht: de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela : reisnovelle, 1990, 128 pag. Conserve. ISBN 90-71380-35-1.

Niet zomaar een weg


Een boek dat je ineens doet beseffen wat het verschil is tussen een verzameling losse dagboeknotities en een echt boek. Al schrijvend weet deze Vlaamse pelgrim anekdotische belevenissen aaneen te rijgen tot een innerlijk verhaal. Frans Frijns is het type pelgrim ‘moderne stijl’ met een flinke dosis verlangen om de tocht te lopen. Zich bewust van plekken waar hij een verhevigd gevoel van ‘mezelf-zijn’ bespeurde. En met een open oor voor de oude wonderverhalen onderweg, die hij als uitnodiging ervaart om “even weg te dromen in een wonderbaarlijke wereld.” Conclusie: “Het leven zit vol onbegrijpelijkheden: dat zal menige pelgrim tijdens deze tocht wel op enig moment bedenken.” VA-beoordeling: ***. F. Frijns: Niet zomaar een weg: overwegingen langs de Camino de Santiago. 1995, 180 pag. Vlaams Genootschap van Santiago de Compostella.

Ver onderweg


Oud-priester Jeroen Gooskens liep begin jaren negentig drie keer vanuit Nijmegen naar Santiago de Compostela en schreef daar een boek over dat liefhebbers liefkozend ‘prachtige reisliteratuur’ noemen. Een boek voor in de rugzak. "Een bijna adembenemend spannend boek! Gooskens' wandelen is een vervoerd beschouwen; zijn wijze van vertellen is zo beeldend, persoonlijk, afwisselend en humoristisch: de Camino als een bron van observaties en overpeinzingen.” Citaat uit het boek: “Ben ik gelukkig? Ja, dat ben ik. Heb ik daar een bijzondere reden voor? Nee, geen enkele. Ik heb het nergens naar gemaakt, ik wandel maar wat." Als oud-Augustijn slaapt de schrijver bij voorkeur in kloosters wat bijzondere ontmoetingen oplevert. Een goed geschreven boek. VA-beoordeling: **. J. Gooskens: Ver onderweg. 1998, 2001, 2004, 270 pag. ISBN 90 5625 0469, Valkhof Pers, Nijmegen, € 15,90. https://compostela.nl.

Naar de ware Jacob


Wie op een winderige winterdag de huisdeur in Nederland achter zich dichttrekt, om vervolgens vele maanden lang over voetpaden door België, Frankrijk en Spanje te lopen dwalen, stapt uit de vertrouwde kring, ja zélfs uit de eigen tijd, en belandt in een totaal andere wereld. En toch is er in de daarop volgende jaren geen dag geweest waarop het echtpaar Jan en Cootje Houdijk niet aan hun grote reis terugdacht. Ze maakten hun voettocht in 1988, de jaren dus dat niet honderdduizend, maar slechts een paar duizend pelgrims jaarlijks op pad gingen. Vrolijk pimpelend ledigden ze in Franse cafeetjes menig glaasje rood, wachtend tot de voeten voldoende zouden zijn bijgekomen om de reis te hervatten. Tijdens een rustpauze in het bos slaagde Cootje Houdijk er zelfs in heuse chocolade truffels te bereiden om een plotseling opstekend verlangen naar chocolade te bevredigen. VA-beoordeling: **. C. Houdijk: Naar de ware Jacob. Dagboek van een voettocht naar Santiago de Compostela. 270 pag, ISBN 9071380777. Uitgeverij Conserve. € 18,15.


Compostela, Sternenwege alter und neuer Mysterienstätten


Of hij de weg de Jakobsweg naar Santiago de Compostella ook zelf heeft gelopen, vraagt publicist Jelle van der Meulen in 2000 aan Manfred Schmidt-Brabant, de toenmalige voorzitter van Algemene Antroposofische Vereniging. “Pfff... Nee, nee, dat heb ik niet gedaan. Ik ben wel hier en daar uitgestapt, maar verder ben ik gewoon met de auto naar Santiago gereden.” Het boek dat Manfred Schmidt-Brabant over de pelgrimsweg schreef, is dus van een totaal andere categorie. Hoe het komt dat de belangstelling voor de Jakobsweg de afgelopen tien jaar zo enorm is gegroeid? Volgens Schmidt-Brabant gaat het om oerherinneringen. “Samenhangend met het feit dat langzaam maar zeker in onze zielen de herinneringen aan vorige incarnaties opstijgen en dat we niet anders kunnen dan ons daarmee bezighouden. Ik kan me voorstellen dat dit nog veel sterker wordt. Vermoedend of wetend zullen mensen het gevoel hebben dat ze met dit alles verbonden zijn, dat ze deel uitmaken van deze geschiedenis. Esoterisch gesproken is het verleden niet een dichtgeklapt boek, maar een werkelijkheid die zich in het heden voortdurend aandient, echter met het doel te worden getransformeerd.” Zie verder: Motief - nr. 26, 2000 en nr. 49, 2002. M. Schmidt-Brabant en V. Sease: Compostela, Sternenwege alter und neuer Mysterienstätten. 1999, 2004. 232 pag. Verlag am Goetheanum. ISBN-13: 9783723510643.

Losgelopen woorden


Tussen allerlei sympathieke reisverhalen die naar Santiago kabbelen, heb ik een bloem mogen plukken, aldus oud-priester Jeroen Gooskens. Niets teveel gezegd, wat VA betreft. Priester Hans Brugman legde zijn 800 kilometer al in 1969 af. In 1996 doet hij het nog eens dunnetjes over: dit keer met een kunstheup, heen en weer, in totaal 6000 kilometer. “Er is iets anders dan die kunstheup waarover ik me ongerust maak. En dat zijn de wakker getrilde gedachten die een mens in zijn leven behoedzaam onder controle heeft gebracht of zelfs onderdrukt heeft.” Veel integere overpeinzingen. En hartelijkheid. “Uit medeleven geef ik een jong Frans koppeltje die besloten hebben te leven op brood en sardientjes, ieder een reep chocolade, mijn eigen proviand. Nu heb ik zelf niets meer. Een halte verder komt een Spanjaard met twee zoontjes naast me zitten, doet zijn rugzak open, en staat erop dat ik twee kolossale boterhammen met ham van hem aanneem.” Vele duizenden kilometers verder, bijna thuis in Münster, stapt een man van zijn fiets. “Hij geeft me zomaar vijftig mark.” Even later spreekt een dame hem aan, zo maar op straat. “Meneer, zegt ze, ik vind dat u er geweldig goed uitziet, dat wou ik u maar even vertellen.” VA-beoordeling: ***. H. Burgman, Losgelopen woorden. Een voetreis naar Santiago de Compostela. 2000, 284 pag. Gooi & Sticht, Baarn. ISBN 90 304 09932.

Georgiana Goddard King: The Way of Saint James



Helaas, dit wonderlijke boek is oud en zwaar, en alleen daarom al ongeschikt om mee te nemen in de rugzak. Maar hoeveel liefhebbers hadden dit dikke boek (The way of Saint James) uit 1920 niet graag bij zich gehad. “Boeiend, verbazingwekkend, fascinerend en onderhoudend; het beste wat ooit over de pelgrimsweg naar Santiago is geschreven.” De schrijfster, Georgiana King, was professor aan de beroemde universiteit van Bryn Mawr in Amerika. Ze liep tachtig jaar geleden met een Italiaanse medereizigster, naar Santiago en beschreef alles wat ze onderweg meemaakte met humor en een zekere distantie. Haar echte passie lag echter bij de geschiedenis van de pelgrimsweg. Mooi en poëtisch legt ze de achtergrond en de ziel van het pad bloot. Iedere stad, iedere brug, iedere rivier wordt bij haar een verhaal. Interessant is nog om te melden dat deze klassieker lange tijd weerstand heeft opgeroepen, vanwege de wijze waarop Georgiana King moeiteloos heen en weer schakelde tussen oosterse, Christelijke en voor-Christelijke bronnen. VA-beoordeling: ***. Verzuchting van een liefhebber: “Zou het niet mooi zijn als er een nieuwe uitgave van kwam: een pocket, op heel dun en licht papier?” Georgiana Goddard King: The Way of Saint James, 1920, 3 delen, Putnam, New York. Te leen bij de Koninklijke Bibliotheek en ook in te zien in de Openbare Bibliotheek aan het Spui in Den Haag.

W. Starkie: The Road to Santiago: Pilgrims of St. James


Nog een boek op leeftijd, geschreven door de Ierse wetenschapper, Spanje-kenner en violist Walter Starkie. “Een boek dat ik onlang te pakken kreeg en dat er voor mij echt uitsprong was,” schrijft ex-pelgrim Gerhard Eshuis op www.tweevoeter.nl. Deze Walter Starkie maakte de tocht in de jaren vijftig voor de zoveelste keer. Hij doet uitgebreid verslag van zijn belevenissen, gelardeerd met anekdotes over historische gebeurtenissen, wonderen, volksvertellingen en spookverhalen die hij op zijn weg tegenkkwam. “Een rasverteller die de lezer tot aan de laatste bladzij ademloos geboeid houdt.” W. Starkie: The Road to Santiago: Pilgrims of St. James, 1957, 2003, 352 pag. John Murray. ISBN-10: 0719563372 ISBN-13: 978-0719563379.

Paul Coelho



Paulo Coelho maakte in de jaren zeventig met zijn vrouw een reis door Europa, waar het concentratiekamp Dachau grote indruk maakte. Hij had daar een visioen, waarin een man aan hem verscheen. Twee maanden later kwam hij de betreffende man in Amsterdam werkelijk tegen. Deze raadde hem aan een pelgrimsreis naar Santiago de Compostela te ondernemen. Door hem zelf later omschreven als de “indrukwekkendste ervaring van mijn leven”. En beschreven Coelho in zijn boek De pelgrimstocht naar Santiago (1987). Een jaar later brak Coelho internationaal door met De Alchemist. In 2004 zei Coelho in een interview met KRO De Wandeling over zijn voettocht: “Ik zal die tocht nooit meer maken, omdat je een topervaring maar een keer in je leven hoeft te hebben. Terwijl ik aanvankelijk het idee had iets totaals nutteloos te zijn begonnen.” “Heerlijk om te lezen, vervelend als laatste pagina nadert,” aldus een liefhebber. VA-beoordeling: ***. P. Coelho: De pelgrimstocht naar Santiago Paulo Coelho: dagboek van een magiër, 1987, 2004. Verschillende edities: € 7,50 - € 12,50. Singel Pockets – Arbeiderspers.

Shirley MacLaine: Voettocht naar Santiago de Compostela


Een verklaring voor de grote aantrekkingskracht van de Camino de Santiago? Volgens de Amerikaanse actrice Shirley Maclaine die de tocht in 1994 maakte, zouden dat wel eens de leylijnen van de aarde kunnen zijn die de route volgt. Een doorsnede van een leylijn beschrijft Maclaine als “een zandloper waarvan het smalle middelpunt het aardoppervlak doorsnijdt. Een energie die leidt tot heldere gedachten, ervaringen, herinneringen en openbaringen.” En die openbaringen heeft ze, getuige haar boek, volop gehad. Maclaine besloot op pad te gaan na ontvangst van een wonderlijke, anonieme, met vulpen geschreven brief, waarin haar op het hart wordt gedrukt toch vooral de Camino de Santiago te gaan lopen. Het zal een reis naar de geheimen van haar eigen geschiedenis worden. Ondanks de opdringerigheid van journalisten en fotografen brengt ze de tocht tot een goed einde. VA-beoordeling: ***. Shirley MacLaine: Voettocht naar Santiago de Compostela. De spirituele reis van een bijzondere vrouw. 2000, 2004, 240 pag. ISBN13: 9789022531655. € 12,50.

Bekentenissen van een pelgrim


Er zijn boeken waarin je begint te bladeren, om het vervolgens teleurgesteld weg te leggen. Deze interviewbundel van de Spaanse journalist Juan Arias met Paulo Coelho doet het tegenovergestelde: moeilijk weg te leggen. Het boek leest als een trein. Na afloop van de lange serie gesprekken verzucht ’s werelds beroemdste schrijver dat hij de eerstvolgende twintig jaar niet meer over zijn leven wil praten. El País journalist Arias kan schrijven en Coelho heeft echt wat te vertellen. Maar over zijn pelgrimstocht naar Santiago komt de lezer niet zo heel veel te weten. “De grote les van die pelgrimstocht? Dat ik ineens begreep dat schoonheid in eenvoud schuilt. Daarom staat er in mijn huis praktisch niets. Alleen daar, achter in de kamer, staat een bloem. En die is mooi omdat er verder niets is.” VA-beoordeling: ***. J. Arias: Paul Coelho, de bekentenissen van een pelgrim, 2002, 216 pag. De Arbeiderspers.

Lopend Stilstaan


De reis naar Santiago heeft een stortvloed aan dagboekverslagen opgeleverd. Velen ervan alleen geschikt voor consumptie in de eigen kennissenkring. Wat een verademing is dan het boek dat Ricky Pieter schreef over haar tocht in drie etappes (1993, 1995 en 1996), van Boxmeer naar Santiago. Hier geen nietszeggende wissewasjes in de trant van: “Ik had dringend een nieuwe tandenborstel nodig en de winkel ging net dicht.” Maar een indringend verslag van een reis die zowel een innerlijke als een uiterlijke dimensie blijkt te hebben. Een buitengewoon intens boek. Voorbeeldje: het thema ‘zekerheid’. Zekerheid met betrekking tot de te nemen weg, de slaapplaats, gevaren, het weer, ontmoetingen en vooral de zekerheid van het zelf de touwtjes in hand kunnen houden. “Maar er komt onderweg een moment, ondanks je uitstekende planning en je duidelijke routekaartjes dat alle grond onder je voeten schijnt weg te vallen en er niets meer overblijft dan je kale zelf, in al zijn kleinheid en kwetsbaarheid.” Ricky Rieter: Pelgrimeren, lopend stilstaan. Spiritualiteit van een pelgrim, 1997, Uitgeverij Akasha, ISBN 90-73798-36-1.

C@mino. De vertraagde tijd in Spanje


De zwaarte van een wandeling in kilometers proberen uit te drukken, dat heeft echt een beperkte waarde, zo ondervond Maarten Valkenburg – die van zijn werkgever, het ministerie van VROM, een sabbatical mocht opnemen, en vervolgens de camino in Noord-Spanje in een maand liep. Want 800 kilometer is lang, heel lang zelfs, op dagen dat de voeten na aanhoudende regen tot tien centimeter diep wegzakken in de modder. De etappe over Pyreneeën noemt hij de zwaarste etappe van de hele voettocht, gelet op de vele slachtoffers door hartaanvallen. Ook Maarten Valkenburg zelf maakte hier een stevige inschattingsfout. Na een voorspoedige klim daalde hij iets te enthousiast af, waardoor zijn kniebanden het begaven en hij met behulp van stokken beneden kwam. Advies: “Ga maar naar huis.” En dat deed hij dus niet. We danken er een inspirerend boekje aan. Het verslag van een wandeling begonnen vanuit de ambitie van een langeafstandswandelaar die meer en meer een spirituele weg inslaat. "Eerst gaandeweg bemerkte ik dat zich parallel een spiritueel proces ontwikkelde, met een religieuze projectie in Fisterra als resultaat." VA-beoordeling: **. M. Valkenburg: C@MINO. De vertraagde tijd in Spanje. WOONONTWERP, 2005, Rotterdam. ISBN 90-808968-1-0.


De weg naar Santiago de Compostela


Kathryn Harrison doet in delen verslag van haar voettochten naar Santiago. Deel 1 beschrijft haar zevendaagse tocht uit 2002, vanaf de Spaanse grens naar Logrono, samen met haar twaalfjarige dochter. Het korte deel 2 gaat terug in de tijd naar een dag in 1992, wanneer de schrijfster zeven maanden zwanger is van haar zoon. Deel 3 beschrijft acht dagen in 1999, wanneer ze in haar eentje de zware tocht van Oviedo naar Santiago maakt. Indrukken van dorpen, steden, landschappen en mensen. En een poging antwoord te geven op de vraag waarom ze toch steeds weer deze tocht wil maken, en zo gehecht is aan deze bedevaartsroute vol ontberingen. K. Harrison: De weg naar Santiago de Compostela. 158 pag. Uitgeverij Sirene. ISBN13: 9789058313423 € 12,50. Pocket, Uitgeverij Muntinga. ISBN13: 9789041706164, € 6,90.

Spanje: het geheim van de pelgrimsroutes


Een oude, tegenwoordig moeilijk verkrijgbare klassieker van Louis Charpentier, de man die eerder geestdriftig speurwerk deed naar het mysterie van de kathedraal van Chartres. En nu een poging doet door te dringen in de vóór-Keltische achtergronden van de weg naar de sterren. Aan de hand van sagen, legenden en associaties presenteert de schrijver de pelgrimsweg als een van de drie grote Europese initiatiewegen langs megalieten, dolmens en heilige plaatsen. Een magische weg die het christendom vele eeuwen later zou adopteren en met nieuwe betekenissen zou overdekken. “De pelgrim vindt zijn weg door de natuur, door bossen en heide, over bergen en langs doorwaadbare plaatsen. Er komt een ogenblik dat hij, over het dode punt heen, belandt in een natuurlijk ritme en ontvankelijk wordt voor diepere indrukken, in een staat van genade geraakt en een ander mens wordt.” VA-beoordeling: ***. L. Charpentier: Spanje: het geheim van de pelgrimsroutes. 248 pag. 1971, 1993. Mingus, Baarn. ISBN 9065641939.

Ik ben even wandelen. Santiago voor zwerfjongeren.


In de zomer van 1996 besloot de Rotterdamse ondernemer Willem van de Geer iets te gaan doen aan het toenemende probleem van de vereenzaming in onze maatschappij. De druppel voor hem was de ontdekking dat er alleen al in Rotterdam 700 zwerfjongeren rondlopen. Tijdens zijn pelgrimstocht naar Santiago de Compostella probeerde Van de Geer middels brieven zoveel mogelijk mensen (geestelijke sponsors) bij het probleem van de zwerfjongeren te betrekken. Sympathiek. Boekbeoordeling: *. W. van de Geer: Ik ben even wandelen. Santiago voor zwerfjongeren. 276 blz. € 19,90. ISBN-13: 978 90 6556 245 6 ISBN-10: 90 6556 245 1. 2005, Sigma Press. 2007, uitgeverij Schors.


J. Brierley: A Pilgrim’s Guide to Camino Francés


Sommigen Engelstalige pelgrims noemen het boek van de 60-jarige Ier John Brierley, verschenen bij Findhorn Press, de beste gids voor onderweg. “Ik heb de voettocht in 2006 gemaakt en dit boek was mijn bijbel, gezelschap en gids. Ik heb veel boeken in alle mogelijke talen bekeken, maar dit is een uitschieter.” Een fijne combinatie van praktische tips en spiritualiteit, van de uiterlijke en de innerlijke weg. “Brierley hield me onderweg overeind, deed me op tijd naar bed gaan en vroeg opstaan, als dat nodig was, en stimuleerde me met open ogen mens en cultuur in me op te nemen. Zo’n boek is alles wat je nodig hebt op zo’n pad.” VA-beoordeling: ***. J. Brierley: A Pilgrim’s Guide to Camino Francés. A Practical and Mystical Manual for the Modern Day Pilgrim. Volledig herziene herdruk 2007. ISBN 978-1-84409-069-3. Findhorn Press.



 





Babette's Feast

Voor de inhoud van dit nummer: klik op het beeld.
Editie 2/2007

Tweede film in VA's Filmtoptien. Babette's Feast (Babettes gæstebud) van regisseur Gabriel Axel in editie 2-2007. De keuze van Alexander Rinnooy Kan in Zomergasten.

Babette's Feast op Wikipedia. Oscar voor Beste Buitenlandse Film 1987.

Babette's Feast op de website van Karen Blixen (1885-1962), de schrijfster van het boek waarop Axel zijn film baseerde. Met een schat aan links. Reacties van kijkers. Een interview met Blixen-biograaf Linda Donelson over Karen Blixen (Scandinavian Press, Winter, 1999 Vol.6 No.1 Pp 18-21).

Babette's Feast op de internet film database imdb. En reacties op de film: "Babette's Feast, for me, is about healing: mending the schism between spirit and body in orthodox Christianity."

Quotes op imdb, zoals die van de generaal die op weg naar Babette's diner tegen zijn stokoude tante twijfelt of hij in zijn leven de juiste keuze heeft gemaakt: "Could many years of victories result in defeat?"

Service op cinema.nl: stuur mij een e-mail als deze film op tv komt of in de bioscoop draait.

Reacties van klanten: "This Story is told on so many levels that any one interview is sure to miss a major point." En: "This is my favourite film. It oozes humanity and love. Most importantly, it never loses its sense of humour."

De meest indrukwekkende en diepzinnige bespreking van Babette's Feast is ongetwijfeld die van Wanda Avila op een Jungiaanse website.

Regisseur Gabriel Axel is boos over de tegenvallende kwaliteit van de dvd-versie van Babette's Feast uit 2006. In een interview met een Deense krant zegt hij 07.09.2006: "Die Stimmung und die ganze Atmosphäre des Films ist eine gänzlich andere. Babettes Fest hat eine ganz wundersame Atmosphäre, wenn der Film in bester Qualität im Kino gezeigt wird. Diese Atmosphäre entsteht durch all die kleinen Dinge, die man vermissen würde, wenn sie nicht da wären. In diesem Fall verschwinden sie völlig, wenn man das Licht im Film aufhellt. Das ist ein großer Verrat am Publikum, an den Technikern und an all denen, die an der Entstehung des Films beteiligt waren."

Interview van Paul Chutkow met Gabriel Axel in The New York Times uit 1987, vlak voor het moment dat Axel een Oscar werd toegekend: "All the arts are a marriage of craft and passion, detail and atmosphere, color and texture. Getting all the elements right in a restaurant is just as difficult as getting them all right in a story or in a film. All that is brought out in the story of Babette."

Interview in het tijdschrift van het Deense Filminstituut FILM #15, mei/juni 2001, met regisseur Gabriel Axel: "Following rejection after rejection you want to show the filmindustry that they’re mistaken. Everything changed with Babette’s Feast and the Oscar. Suddenly people listened to me in quite a different way from before. Even today I feel the effect of it."






Rachel Carson

Voor de inhoud van dit nummer: klik op het beeld.
Editie 2/2007

In VA 2-2007 aandacht voor de honderdste geboortedag van Rachel Carson, schrijfster van 's werelds eerste milieuboek, Dode Lente (Silent Spring).

Officiële aan Rachel Carson gewijde website, opgezet door Carson-biografe Linda Lear. Op deze website is ook een indrukwekkend in memorium na te lezen, een dag na haar overlijden in 1964 verschenen in The New York Times. Ook een schat aan links. Carson schreef vijf boeken. Alle vijf nog verkrijgbaar.

Time Magazine schaart Rachel Carson nu in het selecte rijtje van denkers en wetenschappers die onze manier van denken veranderde in de afgelopen eeuw, en daarmee tot de honderd belangrijkste en invloedrijkste personen van de 20e eeuw. Met de woorden: "Before there was an environmental movement, there was one brave woman and her very brave book."

De vakgroep van Mitchell Stephens, hoogleraar Journalistiek en Massacommunicatie, New York University, plaatste Dode Lente (Silent Spring) op de 2e plaats in een top-100-lijst van belangrijkste journalistieke producten van de afgelopen eeuw. Artikel in The New York Times. In zijn motivatie zegt Stephens: "Carson helped many Americans realize that our spot-free apples and bug-free crops were not without cost – to birds, animals, streams and humans."

Al Gore over de betekenis van Silent Spring: "Silent Spring came as a cry in the wilderness, a deeply felt, thoroughly researched, and brilliantly written argument that changed the course of history. Without this book, the environmental movement might have been long delayed or never have developed at all."

Rachel Carson uitvoerig besproken op de Engelse en Duitse Wikipedia.





Naar de Startpagina van Vruchtbare Aarde
 Startpagina VA-Magazine / Vruchtbare Aarde Elk gewenst los nummer bestellen 

Een advertentie van Google