VA

Ook in dit nummer: een interview met Rob Top: Een gesprek over de zin van rituelen, het evenwicht tussen ratio en intuïtie, voorouderverering en dierkrachten, verveling en ongemakken en de dunne scheidslijn tussen de alledaagse zichtbare en de niet-zichtbare wereld.

Eerherstel voor de Hofnar

Digitale herdruk Vruchtbare Aarde interview met beeldend kunstenaar annex hofnar Wim Bos

"Elke organisatie, elke gemeente, elk bedrijf of ministerie zou af en toe eigenlijk een hofnar moeten aanstellen. Als kind heeft iedereen verwondering gekend," meent Wim Bos. “Als minister van Onderwijs zou ik allereerst de naam veranderen in ministerie van Onderwijs en Inspiratie. Door verwondering leer je bestaande gedachten of overtuigingen bij te stellen, je leert je blik verruimen, je beseft dat je eerste oordeel of antwoord niet de ultieme waarheid of werkelijkheid hoeft te zijn. Daarmee verandert je wereld. Ik zou onderzoek stimuleren naar het verwezenlijken van kinderdromen." Digitale herdruk van ons interview met beeldend kunstenaar en zelf benoemd hofnar Wim Bos.

‘Waarom ik plekken zoek, weet ik nog niet als ik ermee begin. Ik herinner me dat het fijn was om met mijn moeder samen door de korenvelden te wandelen aan de rand van de stad."

"Op zekere dag ga ik op zoek naar de Naamloze Plek, of eigenlijk ben ik al langer op zoek zonder het zelf te beseffen [..] Als ik voor het eerst in de schemering een nevelig heidelandschap zie, werkt dat hevig op me in. Een ruimte opent zich [..] 'Ik heb het beeld in mij van een lege, grenzeloze ruimte, die toch vol is', zeg ik tegen het schilderij. 'Vol van licht, ruimte en tinteling.' [..] De kans om een glimp op te vangen van de Naamloze Plek lijkt me het grootste in het Noorden [..] Kort daarna verlaat ik mijn geboorteplek en vertrek."

Uit: J. van Wunnik: Transformatie in kleur , 2011, Arora productions

Juan Nuñez del Prado: “Waar ik altijd erg van heb gehouden in de Inca-traditie is de uitnodiging om jezelf te worden. Het is een traditie die van niemand vraagt om dogma’s te aanvaarden. De centrale factor in de Inca-cultuur is de uniekheid van elk individu: het diepe besef dat we als mens niet anders te hoeven worden dan we zijn. Wie anders probeert te zijn dan hij is, doet zichzelf onrecht aan. In de oude Inca-cultuur was het onmogelijk om minderwaardig te zijn, hoe werkeloos of dakloos je ook was. In elk mens zit een parel verborgen, die er altijd al heeft gezeten en die er alleen op wacht om tot uitdrukking te worden gebracht.”

 Interview Juan Nuñez del Prado

Het Vruchtbare-Aarde-interview met de Haarlemse huisarts H.C. Moolenburgh in editie 1-2007 riep veel reacties op van lezers die zich geïnspireerd voelden door diens visie op de geneeskunde, waarin zelfs humor, sprookjes en zenverhalen hun plek hebben. Moolenburgh haakte aan als columnist.

  Verlangen naar harmonie

"Een van de meest opvallende eigenschappen van de mens is het verlangen naar harmonie. Dat merkte je al op de basisschool als een staartdeling niet op nul uitkwam en er een stukje overbleef. Of als je een dakpan scheef ziet liggen. Je legt hem niet alleen recht vanwege inregenen, maar ook omdat het niet staat. Maar ja, het leven is anders. We zien het niet zo kloppen als voor ons gevoel juist is..." (De aftrap van een nieuwe column)

  Een interview met H.C. Moolenburgh

H.C. Moolenburgh

Een kom vol Geluk

De Chinese cultuur kent een enorme rijkdom aan symbolische afbeeldingen van flora en fauna, fabeldieren, kleuren en getallen. Een soort taal van het geluk. Motieven die de wensen voor harmonie, rijkdom en schoonheid, een lang leven of huwelijksgeluk symboliseren. Amalia Baracs in de ban van het verhaal van de kleine Chinees Kang die al 300 jaar op een Chinese vaas staat afgebeeld en wordt bevrijd door een magische windvlaag. Op zijn reis door de Chinese cultuurgeschiedenis ontmoet hij allerlei gelukbrengende dieren. En onderweg leert hij dat geluk meestal dan wordt gevonden, als je het niet verwacht….

Column Amalia Baracs

Een kom vol geluk: Harriet Impey, Katie Pickwoad 

Column Marjet Maks

De lachende ezel

Kan een huis zijn bewoner uitkiezen? ‘Ja,’ roept Marjet Maks volmondig. ‘Ons huis! En het staat in Spanje.’ Dertien jaar geleden liepen zij en haar partner op de laatste dag van hun vakantie in Andalusië door een klein boerenbergdorp in de Alpujarras. ‘Een bijzonder gebied met nog een Arabische sfeer van ruim vijf eeuwen geleden aan de zuidkant van het hooggebergte, de Sierra Nevada.’ Een toevallige blik over hun schouder veranderde op dat moment hun totale leven. Ze kwamen te wonen in een eeuwenoud en bijzonder huis met een waterbron. De mensen in haar omgeving inspireren Marjet sindsdien tot het schrijven van columns en verhalen.

“De thuisblijvers zeiden wel eens dat het een vlucht was, je terugtrekken uit het echte en belangrijke leven en ergens anders lekker op een goedkoop plekje in de zon gaan zitten, zonder verantwoordelijkheid of zorgen. Wie dit zeiden, zagen iets over het hoofd. Als je niet meer dagelijks betrokken bent bij het wereldgebeuren en niet langer dringt om een plaats op de voorste rijen, dan heb je ook niets om je achter te verschuilen voor het gezelschap van jezelf. Als je de tijd gaat zien en de stilte gaat horen, kun je niet meer ontkomen aan de zin van het bestaan; en dat is zo'n schrikwekkende verantwoordelijkheid dat je wellicht zult vluchten, terug naar wat ze het echte en belangrijke leven noemen.” Citaat van Jan Gerhard Toonder (“Een prachtig motto voor mijn VA-columns”):

 Marjet bestiert in het zuiden van Spanje een B & B voor levensgenieters, wandelaars en rustzoekers  

Column Selma Sevenhuijsen

Mon Oncle: Tati’s tweede film rond diens alter ego monsieur Hulot. Het personage dat zich niet mee slaat slepen in de maatschappelijke gekte; er hoogstens in verdwaalt. Ook in Mon Oncle fungeert Hulot als een spiegel. Dit keer van zijn zuster die getrouwd is met de directeur van een plasticfabriek. Tegen de achtergrond van hun modernistische, volautomatisch ingerichte huis, fungeert Hulot als een vakantieadres voor zijn neefje, waar deze iets kan proeven van de chaotische, ongedwongen kant van het leven. In aansluiting op een zes pagina groot artikel gewijd aan Tati’s kijk op het leven in 4-2010, presenteert Vruchtbare Aarde nu ook Tati's tweede grote Hulot-film uit 1958. (€ 12, Nederlands ondertiteld). Sinds april 2011 in VA's Webwinkel »

The Monastery - Mr. Vig & the Nun: Eindelijk in VA’s webwinkel. Deze droom van een documentaire. En niemand die aanvankelijk in die droom geloofde. De Deense regisseuse Pernille Rose Gronkjaer teerde jarenlang in op haar eigen spaargeld, filmend met een geleende camera. “Maar ik had die droom. Zoals de hoofdpersoon uit mijn film zijn droom had. Meneer Vig die in het noorden van Denemarken een groot, vervallen kasteel bewoonde en die daarin op zijn oude dag een Russisch klooster wilde stichten. “Ik kon gewoon niet stoppen met deze oude, charismatische man te filmen.” (€ 10, Nederlands ondertiteld) Sinds april 2011 in VA's Webwinkel »

Tous les matins du monde: Op internet spreekt een liefhebber over een schilderij van een film.  De associatie met de schilderkunst wordt vaker gelegd. Een andere liefhebber vergelijkt het spel van licht en schaduw met de stijl van de Franse barokschilder Georges de La Tour (1593-1652), vermaard geworden vanwege de prachtige sereniteit en verstilling die de lichteffecten in zijn werk oproepen. In de speelfilm Tous les matins du monde is er ook nog de prachtige barokmuziek van Jordi Savall die aan de verstilling bijdraagt. (€ 10, Nederlands ondertiteld). Sinds april 2011 in VA's Webwinkel »

Les Vacances de Monsieur Hulot: Vakantie vieren is helemaal niet zo makkelijk. De meeste gasten in Les Vacances de Monsieur Hulot zijn er eigenlijk niet zo goed in. Ze weten niet goed raad met de afwijkingen van het normale protocol. De zakenman blijft zijn zaken afhandelen; de intellectueel blijft plannen ontwikkelen om Europa te reorganiseren; de oude commandant blijft zijn oorlogsdaden vertellen. De Vlaamse filosofe Ann Meskens: “Hulot wil enkel met vakantie zijn." In aansluiting op een zes pagina groot artikel gewijd aan de schoonheid van Tati’s kijk op het leven, presenteert Vruchtbare Aarde ook Tati's eerste grote Hulot-film (1953) in de Webwinkel. (€ 17, Nederlands ondertiteld, gerestaureerde versie uit 2009, 114 min). Sinds december 2010 in VA's Webwinkel »

PlayTime: “De film droeg een vrolijke titel en eindigde met een feest,” merkte de Vlaamse Tati-liefhebster Ann Meskens op bij Tati’s honderdste geboortedag. “Maar het publiek voor deze film moest in 1967 blijkbaar nog geboren worden. Men schoof heen en weer op zijn stoel, het applaus was slapjes.” Alles kon bij Tati voorwerp van nieuwsgierigheid zijn – een blad van een boom, een deurkruk, een file, een kantoortuin… Het is net alsof Tati ons uitnodigt ook onze eigen stoel wat naar achteren te schuiven; om de hoofdpersoon in ons eigen leven wat minder te benadrukken. Vandaar ook misschien het enorme beeld waarop PlayTime vertoond moest worden. “Ik wilde een echt groot raam,” zei Tati. In VA`s Webwinkel ook de film die algemeen beschouwd wordt als zijn grootste meesterwerk. (€ 12, Nederlands ondertiteld, 90 min) Sinds december 2010 in VA's Webwinkel »

La Vie Moderne: De oude Marcel staat terneergeslagen bij een koe. Uierontsteking. De veearts zal maar liefst twee keer langskomen. “Geld is niet alles,” horen we de boer zeggen. “Ik zou er twee keer zoveel voor over hebben om haar in leven te houden. Ik noemde haar zeurpiet.” De Franse fotograaf en documentairemaker Raymond Depardon is weer terug op zijn geboortegrond, het Franse Centraal Massief. Uit zijn jeugd herinnerde hij zich de gesprekken aan de keukentafel. "En zo heb ik ook de boeren willen filmen. Aan tafel. Het ontroert me hen te zien zoeken naar het juiste woord.“ Aan het eind van de film rijden we weg uit het landschap. We kijken terug. “Ik houd van dit landschap,” horen we Depardon zeggen. “Ik houd van het licht op dit uur van de vroege avond.” (€ 10, Nederlands ondertiteld, 90 min). Sinds december 2010 in VA's Webwinkel »

Fanny & Alexander: Een ongelooflijk rijk gelaagde film. De verbeelding van een archetypische reis, waarin de hoofdrolspelers facetten vertolken van de mens op weg. Archetypen in de menswording. Pas aan het eind van de weg gloort licht. Een licht dat in Bergmans film gepersonifieerd wordt door de wijze, oude vriend van Alexanders grootmoeder, Isak geheten. Hij is het die de kinderen uit het huis van de stiefvader laat ontsnappen en ze onderbrengt in zijn eigen huis – een doolhof vol kamers en gangen, tjokvol poppen en beelden en verborgen nissen. Na de kinderlijke onschuld en de verstandelijke waarheid doemt ineens een derde mogelijkheid op. Een glimp van de verticale dimensie waar zoveel personages in de film wanhopig naar op zoek lijken. Sinds december 2010 opnieuw opgenomen in VA's Webwinkel »

Heimatklänge: Er zijn klanken die je als mens tot tranens toe kunnen beroeren, troosten en tot rust kunnen brengen, schreef een Duitse recensent over de documentaire Heimatklänge. Een aanstekelijk portret van drie Zwitserse stemkunstenaars. Een recensent van NRC-Handelsblad hield zich, vergeleken met deze lyrische reactie, nog redelijk in toen hij schreef dat Heimatklänge een documentaire is die binnen acht minuten een tevreden lach bij hem had opgeroepen. Met overweldigende berggezichten op de achtergrond vertellen de drie musici over hun passie voor muziek. Een film waarin het boventoonzingen onlosmakelijk verbonden blijkt met het berglandschap van de Alpen. (€ 10, Nederlands ondertiteld, 81 min). Sinds oktober 2010 in VA's Webwinkel »

Peter Brooks Mahabharata: Het eeuwenoude religieuze en filosofische epos de Mahabharata uit India wordt wel de meest omvangrijke literaire schat genoemd die de mensheid ooit heeft voortgebracht. Een complex verhaal over de strijd om de troon tussen twee takken van een Indiase familie. Een strijd die symbool staat voor de strijd tussen licht en duister. Volgens esoterische opvattingen heeft de strijd plaats binnenin elke mens die tot inzicht en wijsheid tracht te komen en zich los probeert te maken van zijn egocentrische beperkingen. De voor westerlingen meest toegankelijke versie is de vijf uur durende versie van Peter Brook. (€ 15, Nederlands ondertiteld, dubbel-dvd).  Sinds september 2010 in VA's Webwinkel »

The Other Final: In het boeddhistische koninkrijk Bhutan had niemand ooit van het Caribische eiland Montserrat gehoord. Maar op de zomerse dag in 2002, toen miljoenen televisiekijkers zaten te wachten op de finale van het WK voetbal in Japan, speelden de twee laagst geklasseerde voetballanden hun eigen finale in de Himalaya. Johan Kramer filmde het evement en liet zien dat liefde voor het spel, niet gehinderd door commerciële belangen, mensen en culturen dichter bij elkaar kan brengen. Vanuit de hele wereld stroomden de enthousiaste reacties binnen. De Franse stervoetballer Zinedine Zidane bleek zo enthousiast dat hij de film drie keer zag. (€ 10, Nederlands ondertiteld) Sinds oktober 2010 in VA's Webwinkel »

• Interview met de regisseur Johan Kramer
• Links rond Johan Kramer
  

Vaclav Havel: Waarom is deze documentaire over de Tsjechische dichter-president Vaclav Havel nou zo genietbaar? Mogelijk vanwege het gevoel van nabijheid dat de film weet op te roepen. We zien een ontwapenend kwetsbare president, die zo nabij aanvoelt dat je in je agenda lijkt te moeten bladeren om zeker te weten dat je de volgende week niet een afspraak met hem hebt. Speciale import uit Tsjechië: Citizen Havel. Een aantal kostbare momenten (twee uur in totaal) uit het presidentiële leven van de voormalige dichter-dissident. Een film die pas vijf jaar na Havels aftreden voor het eerst vertoond mochten worden. --- Tsjechische dvd-hoes van karton en ondertiteling in Duits en Engels (€ 8). Meer info in editie 2-2010.  Sinds juli 2010 in VA's Webwinkel »